دیگه چه خبر؟ che khabar
خبر ، تحلیل و مقاله
دیگه چه خبر؟ che khabar
خبر ، تحلیل و مقاله
صالحی در واکنش به پیشنهاد مذاکره امریکا گفت‌وگوی موضوعی با امریک
صالحی در واکنش به پیشنهاد مذاکره امریکا:
گفت‌وگوی موضوعی با امریکا منعی ندارد
علی‌اکبر صالحی، وزیر امور خارجه ایران سه روز پس از ابراز تمایل هیلاری کلینتون، همتای امریکایی خود برای مذاکره با تهران، بار دیگر مواضع سابق خود را تکرار کرد. صالحی پیش‌تر اعلام کرده بود تصمیم‌گیری در این زمینه بر عهده رهبری است و مذاکره با امریکا موضوع جدیدی نیست و قبلا درباره مسائلی مانند افغانستان وجود داشته است. روز گذشته نیز ایرنا به نقل از وزیر امور خارجه ایران گزارش داد، مذاکره موضوعی جمهوری اسلامی ایران با امریکا تا کنون انجام شده است اما انجام مذاکره فراگیر سیاسی از اختیارات رهبری است.
کلینتون که بحث کناره‌گیری‌اش از سمت وزیر امور خارجه امریکا مطرح است، روز جمعه همزمان با تصویب بسته جدیدی از تحریم‌ها علیه ایران در سنای امریکا، در جمع تعدادی از دیپلمات‌ها و سیاستمداران اعلام کرد امریکا آماده است با ایران گفت‌وگو کند، البته اگر تهران آمادگی آن را داشته باشد. این موضع کلینتون تا 48 ساعت نخست هیچ واکنش رسمی در تهران به همراه نداشت و علی‌اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری نیز در پاسخ به پرسش خبرنگاران در این زمینه سکوت کرد. حجت‌الاسلام علی سعیدی، نماینده رهبری در سپاه نیز گفت ارائه این پیشنهاد برای ایجاد تزلزل در اراده ایرانیان است و در مذاکره‌یی که امریکایی‌ها به دنبال آن هستند، هیچ توفیقی برای ایرانیان حاصل نمی‌شود.
اما نخستین واکنش رسمی روز گذشته از سوی صالحی مطرح شد. رییس دستگاه دیپلماسی ایران درباره تمایل واشنگتن برای مذاکره مستقیم با تهران گفت: مذاکره موضوعی در موارد خاص تاکنون با امریکا انجام شده که از آن جمله مذاکره درباره افغانستان و عراق است. صالحی افزود: همچنین مذاکره درباره پرونده هسته‌یی نیز در قالب مذاکرات ایران با گروه 1+5 که امریکا نیز در آن حضور دارد، انجام می‌شود اما اگر در اذهان عمومی مذاکره فراگیر سیاسی مطرح شده باشد، این مساله در حدود اختیارات رهبر معظم انقلاب است و معظم له تشخیص می‌دهند که مثلا چنین اقدامی انجام شود یا نشود. وزیر امور خارجه یادآور شد: مذاکره موضوعی تاکنون در چند مرحله انجام شده است و اکنون نیز امریکا در مذاکرات گروه 1+5 حضور دارد که در این زمینه منعی نیز وجود ندارد و مذاکره انجام می‌شود. نمی‌دانم منظور دقیق وزیر امور خارجه امریکا از مذاکره مستقیم چیست؟ اگر منظور وی مذاکره سیاسی است که موضوعی جداگانه است و تصمیم‌گیرنده آن نیز رهبر معظم انقلاب اسلامی هستند اما اگر منظور، مذاکره موضوعی درباره پرونده هسته‌یی است، این امر در حال انجام است و مساله خیلی مهمی هم نیست و طبق روال پیش می‌رود.
این در حالی است که علی لاریجانی، رییس مجلس شورای اسلامی در پاسخ به سوالی مبنی بر سخنان کلینتون درباره تمایل امریکا برای مذاکره با ایران گفت: اگر مسوولان عالی امریکا هدف‌شان از بیان چنین سخنرانی‌هایی این باشد که می‌خواهند با ایران وارد مذاکره شوند، می‌توانند در نشست 1+5 موضوع را دنبال کنند. ایلنا به نقل از وی گزارش داد: مذاکرات ایران با 1+5 همچنان درهایش باز است و ایران نیز پیشنهادات خوبی را در این گروه مطرح کرده است و اگر آنها مایل هستند که با ایران مذاکره کنند می‌توانند پیشنهادات خود را در نشست 1+5 اعلام کنند تا بتوانند مسیر را عوض کنند.
از سوی دیگر جواد لاریجانی، برادر رییس مجلس که دبیر ستاد حقوق بشر قوه قضاییه است درباره اینکه پیشنهاد امریکا برای مذاکره تا چه اندازه صادقانه است، گفت: امریکایی‌ها بیش از 30 سال است که رهبری خصمانه‌ترین دشمنی با ایران را در دست دارند و تا الان هم ناموفق بوده‌اند. غربی‌ها می‌خواهند القا کنند که فشار اقتصادی ایران را از پا درآورده در حالی که مشکلات اقتصادی کشور ما مربوط به مدیریت خودمان است و ما باید اقتصادمان را در شرایط خودمان مدیریت کنیم، نه در شرایط فرضی. این در حالی است که وی ماه گذشته اعلام کرده بود اگر منافع نظام ایجاب کند، در قعر جهنم نیز با امریکا و دیگران مذاکره می‌کنیم. لاریجانی در جمع خبرنگاران در دانشگاه علم و صنعت با بیان اینکه «من مذاکره و مسامحه با امریکا را یک استراتژی درست نمی‌دانم»، گفت: استراتژی ما باید مقابله و ایستادگی درست در برابر امریکا باشد. همچنین سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی توسل امریکا به راهبرد فشار درکنار گفت‌وگو را نشانه ضعف منطق آن دولت و به‌کارگیری زور به جای استدلال دانست. جلیلی افزود: پس از گفت‌وگوهای ایران و 1+5 در مسکو و ارائه پیشنهادهای منطقی جمهوری اسلامی ایران، انتظار جامعه جهانی آن است که این کشورها بتوانند با پاسخ منطقی به این پیشنهادها به میز مذاکره بازگردند. وی تاکید کرد امریکا باید به افکار عمومی درباره این تاخیر شش‌ماهه پاسخ دهد. این در حالی است که برخی تحلیلگران با اشاره به برگزاری چندین دور مذاکره بی‌نتیجه ایران و گروه 1+5 (امریکا، انگلیس، فرانسه، چین، روسیه و آلمان) تاکید دارند مذاکره مستقیم ایران و امریکا می‌تواند به احیای مذاکرات هسته‌یی نیز کمک کند.
ابراز تمایل به مذاکره موضوعی است که از هفته‌های قبل از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری 6 نوامبر امریکا در رسانه‌های غربی مطرح شد و واکنش‌هایی نیز در داخل کشور به همراه داشت. نیویورک تایمز در آستانه انتخابات امریکا از توافق تهران و واشنگتن برای مذاکره در زمانی پس از انتخابات خبر داد. هرچند اصل توافق که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته بود از سوی مقامات ایرانی و امریکایی از جمله اوباما تکذیب شد اما پس از آن رسانه‌های بین‌المللی گزارش‌های متعددی را درباره مذاکرات محرمانه ایران و امریکا منتشر کردند که در چند ماه اخیر انجام شده است. ولایتی نیز از سوی رسانه‌های غربی به عنوان یکی از مقامات ایرانی حاضر در این مذاکرات معرفی شد که البته این خبر از سوی شخص ولایتی تکذیب شد.
هرچند مقامات امریکایی بر خلاف مقامات تهران موضوع مذاکرات محرمانه را تکذیب نکردند اما اوباما در آخرین مناظره انتخاباتی با میت رامنی، رقیب جمهوریخواه گفت از مذاکره استقبال می‌کند اما توافقی برای آن انجام نشده است؛ اظهاراتی که اندکی قبل از حمله دو فروند جنگنده ایرانی به یک پهپاد امریکایی بر فراز خلیج فارس مطرح شد. این حمله در تاریخ اوایل نوامبر و 5 روز پیش از انتخابات امریکا انجام شد اما تا 3 روز پس از اتمام انتخابات رسانه‌یی نشد و حتی طرف ایرانی نیز در این مورد سکوت کرد؛ سکوتی که تحلیلگران و کارشناسان آن را نوعی نشانه مثبت ارزیابی کردند به این معنی که تهران و واشنگتن با پرهیز از دامن زدن به تنش‌ها به دنبال آماده کردن زمینه برای گفت‌وگو هستند. برخی تحلیلگران بر این باورند اینکه سنای امریکا از سویی تحریم‌های جدید علیه ایران را به تصویب رسانده و از سوی دیگر واشنگتن مدعی شده تهران تا ماه مارس برای شفاف سازی در مساله هسته‌یی فرصت دارد و در غیر این صورت موضوع را به شورای امنیت می‌فرستد، نشانه‌یی دال بر استراتژی دوسویه امریکا در قبال ایران است؛ استراتژی‌ای که برخی از آن با عنوان سیاست هویج و چماق شامل مشوق‌ها و مجازات‌ها یاد می‌کنند.
فارغ از انگیزه واقعی امریکا برای طرح پیشنهاد مذاکره با ایران، موضع تهران در برابر این پیشنهاد نیز در ابهام قرار دارد، چرا که پس از موضع‌گیری‌های متعدد مقامات تهران در زمینه مذاکره با امریکا در ماه گذشته، اکنون اعلام آمادگی کلینتون برای مذاکره واکنشی در تهران به همراه نداشته است.
