ناگفتههای باقری از ده سال مذاکرات
تیم اسبق هستهای، ظالمانه ضعفهای خود را به مقامات عالی نظام منصوب میکند
علی باقری معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان گفت:
متاسفانه خیلی ها که در گذشته متولی پرونده هستهای بودند برای توجیه ناکامیهایاشان، ضعفهای خود را به طور ظالمانه به مقام عالی نظام یعنی مقام معظم رهبری منصوب میکنند.
به گزارش خبرنگار سیاست خارجی خبرگزاری تسنیم، علی باقری معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان و عضو تیم مذاکره کننده هستهای با حضور در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران اظهار داشت: ما در این سالها با دو رویکرد متفاوت در جریان پرونده هستهای مواجه بودهایم. نخست رویکرد سازش و دوم رویکرد مقاومت که هر یک از این رویکردها هم پیامدهایی داشته است.
وی تصریح کرد: ما به دنبال این هستیم که پیامدهای رویکرد معروف به سازش که مربوط به گذشته است و رویکرد جاری که معروف به مقاومت است را شناسایی کنیم و من در سخنان امروزم در جمع شما به دنبال آن هستم که پیامدهای این دو نگرش را بازگو کنم و در این راستا میخواهم به برخی ابهامات و سوالات در جامعه براساس مستندات پاسخ بدهم.
باقری تاکید کرد: من در صحبتهای امروزم درباره عملکرد دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی صحبت نمیکنم و عمدتا به عملکرد گفتمانی میپردازم که در گذشته در بحث هستهای وجود داشته است و همچنین در این زمینه از کتابی که آقای روحانی در سال گذشته منتشر کرد، استفاده میکنم.
وی با اشاره به فرمایشات مقام معظم رهبری در نوروز امسال مبنی بر اینکه دولت آینده باید مجموعه ای از نقاط قوت دولت فعلی را داشته باشد و نقاط ضعف را هم نداشته باشد، افزود: باید به برخی از سوالات و ابهامات مطرح شده بر اساس مستندات پاسخ بدهیم و نه برخی دیدگاههای شخصی و فردی چراکه موضوع هسته ای میتواند مصادیق خوب و شفافی باشد ولی برخیها به دلیل ناآگاهیها و جناحبندی به دنبال این هستند تا پسرفتها را پیشرفت تلقی کنند و آن را تعامل، مذاکره و گفت وگو جلوه دهند و پیشرفتها را به عنوان لجاجت و سختی معرفی کنند.
باقری ادامه داد: موضوع گفتگوهایمان با سه کشور اروپایی در دولت اصلاحات مطرح شد که مسئولیتش با دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی بوده است و اگر اسمی از ایشان به میان برده میشود به دلیل مسئولیت و کتابی است که ایشان در گذشته تالیف کرده اند و بحث دیگری در این خصوص نیست و در حال حاضر نیز مسئولیت روند کنونی نیز بر عهده سعید جلیلی میباشد ولی متاسفانه خیلی ها که در گذشته متولی این امور بودند برای اینکه همه ناکامیهای خود را توجیه کنند، ضعفهای خود را به طور ظالمانه به مقام عالی نظام یعنی مقام معظم رهبری منصوب می کنند که این صحیح نیست.
وی ادامه داد: ما مروری بر روند گفت وگوهادر طول سه سال با کشورهای اروپایی خواهیم داشت و بر مبنای کتاب منتشر شده استنادات خود را ارائه میکنیم.
باقری در ادامه بخشهایی از کتاب سیاست و دیپلماسی حسن روحانی را برای دانشجویان خواند. در این کتاب آمده است:
«موضوع هسته ای کشورمان در سال 81 با مصاحبه ای که یکی از منافقین در آمریکا انجام داد شروع شد و آنها ادعا کردند که اینها به فعالیتهای هسته ای میپردازند و حدود یک سال بعد اروپاییها نامه ای را به وزیر خارجه کشورمان در آن زمان نوشتند که ایران باید پروتکل الحاقی را بپذیرد و فعالیتهای هسته ای خود را تعطیل کند که ما در این مقطع نگاه مثبت خود را در مورد پذیرش پروتکل الحاقی به رئیس جمهور وقت اعلام کردیم و در 21 شهریور ماه و بعد از یک رویکرد تعاملی این سه کشور اروپایی«انگلیس ، فرانسه و آلمان » اولین قطعنامه علیه فعالیتهای هسته ای را به شورای حکام ارجاع داده و به تصویب رساندند.
باقری ادامه داد: ایران رژیم عدم اشاعه را میپذیرد و متعهد میشود که پروتکل الحاقی را امضا کند و فرایند تصویب پروتکل الحاقی را آغاز میکنیم و در آخر اجرای پروتکل الحاقی را انجام میدهیم و در مقابل این سه کشور اروپایی متعهد میشوند در شرایطی که تعهدات ایران اجرایی و فوری و در مقابل تعهدات سه کشور نامشخص و فاقد قید لازم الاجرا بود.
*نادیده گرفته شدن هشدارهای رهبری در جریان مذاکرات
معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان افزود: در این مقطع مقام معظم رهبری در جمع کارگزاران نظام حاضر می شوند و هشدار میدهند که اگر قرار باشد که دشمنان یا مراکز قدرت زیاده خواهی کنند و سنگر به سنگر جلو بیایند و ما نیز عقب نشینی کنیم این شیوه صحیح نیست.
باقری ادامه داد: ما در 19 آبان 1382 اعلام میکنیم پروتکل الحاقی را میپذیریم و 30 آبان همان سال شورای حکام آن را تایید میکند و در 5 اذر نیز دومین قطعنامه علیه کشورمان در شورای حکام تصویب میشود.
وی در ادامه افزود: در 4 اسفند یک توافق میان ایران و کشورهای اروپایی در بروکسل امضا شد که تعهدات ایران به این شرح میباشد؛ 1. تعلیق مونتاژ سانتریفیوژها،2. تعلیق آزمایش سانتیفیوژها، 3. تعلیق ساخت داخلی قطعات، 4. تعلیق فعالیتهای غنی سازی در همه تاسیسات موجود در ایران.در مقابل سه کشور اروپایی نیز تعهد میدهند که برای شناسایی تلاشهای ایران در جلسه آتی شورای حکام گام بردارند.
معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان اظهار داشت: آنها در تعهداتشان عنوان کردند که اگر ایران به همه تعهداتش عمل کند، راه را برای گفتوگو با ایران و توافق برای رسیدن به تضمینهای بلندمدت برای تولید برق هستهای باز میکنند و اینکه گفته میشود اروپاییها به تعهدشان عمل نکردهاند، خب بندگان خدا اصلا تعهدی به ما نداده بودند که بخواهند به آن عمل کنند.
باقری تاکید کرد: بعد از توافق بروکسل که در 25 اسفند 82 یعنی 19 روز بعد از توافق، سومین قطعنامه شورای حکام علیه فعالیت های هسته ای کشورمان به پیشنهاد سه کشور اروپایی تصویب میشود. ما در عرصه فنی دست خود را عملا بسته و صرفا فقط تعامل کردیم آیا این به معنی مذاکره است؟ اینکه طرف مقابل هرچه بگوید و ما بپذیریم میشود مذاکره ؟
وی خاطر نشان کرد: در اول خرداد 1383 ما اظهار نامه 1330 صفحهای از فعالیت های خود رابه آژانس می دهیم و 29 خرداد چهارمین قطعنامه علیه ما تصویب میشود و پس از آن 28 شهریور همان سال پنجمین قطعنامه شورای حکام علیه فعالیت های هسته ای ما تصویب میشود. در این مقطع که ما عضو شورای حکام هستیم قطعنامه ای علیه ایران صادر میشود که با اجماع به تصویب میرسد و به نماینده ایران میگویند که تو بیرون برو تا قطعنامه با اجماع به تصویب برسد و رویه آژانس را که مبتنی بر اجماع تصمیمات در شورای حکام است، مخدوش میکند، اما در دوره جدید دیپلماسی هستهای اولین قطعنامهای که در شورای حکام علیه ایران به رای گذاشته میشود بدون اجماع و با یک رای مخالف ونزوئلا به تصویب میرسد.
باقری ادامه داد: آن دوره به اصطلاح طلایی مذاکرات دیپلماسی هسته ای، خودمان به اجماع علیه خودمان میپیوستیم و در این دوره ما را متهم میکنند که اهل تعامل نیستید.
وی افزود: مقام معظم رهبری در 6 آبان 1383 در جمع کارگزاران نظام حاضر می شوند و می فرمایند غربیها می گویند شما باید غنی سازی را تعلیق بلندمدت کنید چرا ؟ به چه دلیل ؟ چه ربطی به شفاف سازی دارد این موضوع؟ اینها هیچ ارتباطی با هم ندارند.
باقری خاطرنشان کرد: همچنین در 6 ابان 1383 در دوره ای هستیم که توافق پاریس شکل میگیرد، اما در توافق پاریس، توافق بروکسل نقض اما بر روی توافق سعدآباد تاکید میشود. در این توافق میپذیریم هنگامی که مذاکرات پیش میرود، تعلیق همه فعالیتهای مرتبط با غنیسازی ادامه پیدا کند، اما طرف اروپایی در مقابل تعهد میدهد که از گزارشدهی مدیرکل در چارچوب پادمان درباره ایران، برای پیوستن ایران به گروه کارشناسی چندجانبه تولید سوخت، مذاکرات میان ایران و اتحادیه اروپا برای تجارت و همکاری و نیز مذاکرات برای الحاق ایران به سازمان تجارت جهانی حمایت کند و همان طور که میبینید، عملا هیچ چیز را طرف اروپایی به عنوان تعهد نمیپذیرد و ما هم از او نمیخواهیم که حداقل قطعنامهای علیه ما در شورای حکام صادر نکند.
باقری ادامه داد: دو موضوع در توافقهای پاریس بسیاری مهم بود ضمانتهای عینی و ضمانتهای محکم1. ضمانت های عینی تا همه اطمینان یابند پرونده هسته ای ایران صرفا صلح آمیز است. 2. ضمانت های محکم هم یعنی در همکاری هسته ای تکنولوژی اقتصادی و امنیتی به دست خواهد آمدو علیرغم آنکه مطابق توافق نامه پاریس هیچکدام از خطوط قرمز نظام و شروط ایران رعایت نشده است اما در کتاب حسن روحانی آمده است که در توافق پاریس طبق مصوبه رسمی سران نظام عمل شده است.
وی ادامه داد:همان طور که میبینید، عملا هیچ چیز را طرف اروپایی به عنوان تعهد نمیپذیرد و ما هم از او نمیخواهیم که حداقل قطعنامهای علیه ما در شورای حکام صادر نکند.
باقری به سفر روحانی به فرانسه و آلمان اشاره و اظهار داشت: در سفر دبیر اسبق شورای عالی امنیت ملی کشورمان به فرانسه و آلمان، آنها به صراحت عنوان میکنند که تضمین عینی به معنای شروع نکردن غنیسازی است و پس از این سفر آقای روحانی نامهای به سه وزیر اروپایی مینویسد و در آن میگوید که درک ایران از توافق پاریس این است که حقوق هستهای ایران شناسایی شود و این که سه کشور اروپایی در توافق پاریس تعهد دادند پرونده ایران به شورای امنیت ارجاع نخواهد شد و این تعهد پابرجاست، در حالی که اصلا چنین تعهدی از سوی اروپاییها در چارچوب توافقنامه پاریس داده نشده بود.
وی خاطرنشان کرد: تیم هستهای گذشته، ابتدا میگوید مذاکره میکند تا قطعنامه شورای حکام اجرا نشود ولی بعد به جایی میرسید که تمام فعالیتهای غنیسازی را تعلیق می کند.
معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان خاطرنشان کرد: مذاکره به منظور تامین امنیت ملی باید پیش برود، بنابراین همیشه نباید به دنبال نتیجه گیری از هر جلسه مذاکرات بوده و در پایان برای مذاکره کنندگان کف زد، ولی یک عده در این کشور به مقوله امنیت ملی در روند مذاکره توجه نمی کنند.
باقری در ادامه صحبتها به روند مذاکرات ایران و 1+5 اشاره میکند و میگوید: اشتون در آذر 89 مسئول هماهنگکننده گروه 1+5 بود، در آن مقطع ایران پیشنهادی بر مبنای گفتگو برای همکاری مطرح کرد و نتیجه آن شد که ایده ایران برای شکلگیری همکاری میان هفت کشور پذیرفته شد.
وی گفت: نتیجه مذاکرات آلماتی2 بین ایران و 1+5 این شد که طرف 1+5 پس از مشورت با طرفهای خود نتیجه جمعبندیشان را به طرف ایرانی برسانند و براین اساس هفته آینده ملاقاتی میان جلیلی و اشتون در استانبول صورت میگیرد تا ببینیم پاسخ غرب چه خواهد بود.
باقری افزود: ما درگذشته مذاکره نداشتیم چرا که منافع و امنیت ملی ما مخدوش و صدمه دید و واژه مجعول "تعلیق" را پذیرفتیم که موجب ارجاع ما به شورای امنیت شد و ما با پذیرش واژه تعلیق و اجرای آن به این مساله مشروعیت داده و صرفا به خاطر شکستن تعلیق موضوع ایران از شورای حکام به شورای امنیت، ارجاع شد.
* تعطیلی عرصه فنی
معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان ادامه داد: در دوره گذشته عرصه فنی به طور کلی تعطیل شد و در نهایت غرب ما را مجبور کرد تا کل چرخه سوخت را تعطیل کنیم و این موضوعی بود که حسن روحانی در کتابش به نام امنیت ملی و دیپلماسی هستهای به آن اذعان کرده است.
وی افزود: ما از تمام توان خود استفاده میکنیم تا در این عرصه با قدرت و توان وارد شویم و همچنین درباره فعالیتهای هستهای رژیم صهیونیستی که عضو ان.پی.تی نیست و در حال اشاعه سلاح هستهای است باید از ابزارهای سیاسی و رسانهای استفاده میکنیم تا آن را در انزوا قرار دهیم و حمایت سایر کشورها را از این رژیم محدود کنیم و این از جمله دستورکارهای سیاست خارجی ما است.
وی با اشاره به یکی از محورهای پیشنهاد 1+5 تصریح کرد: روسیه زمانی سوخت را به ایران تحویل میدهد که ایران تمام نیازهای فنی و حقوقی را به روسیه ارائه کند، اما جالب است بدانید که ایران پیشنهادات گروه 1+5 را نپذیرفت و جلیلی در استانبول گفت که "این همکاری دو لازمه دارد، یکی آنکه NPT را بر مبنای گفتگو بپذیریم و دیگر اینکه از دشمنی و خصومت با ایران دست برداریم"، اما متأسفانه اشتون در آخر جلسه استانبول 1 بیان کرد ما نمیتوانیم پیششرطهای شما را بپذیریم.
معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان اظهار داشت: روند زمان در مذاکرات یک موقع به ضرر ما بود زمانی که ما تعلیق کرده بودیم و به دنبال آنها میدویدیم ولی در حال حاضر زمان به ضرر ما نیست چرا که ما مسیرهای پیشرفت را طی میکنیم و آنها از این زمان ضرر میکنند.
باقری در پاسخ به سوال دانشجویان مبنی بر این که با وجود انتقادها به دوره گذشته، چرا روند آن دوره متوقف نشد؟ گفت: متاسفانه بعضا گزارشهای نادرست و غیرواقعی برای برخی جاها تهیه میشود و از آن به عنوان مستند نام برده میشود، مثلا در همین کتاب آقای روحانی در یک گزارش مطالب را طور دیگری مطرح کرده است و در جای دیگر طور دیگری آن را بیان میکند.
وی افزود: روحانی در گزارشی که آخر فروردین 84 ارائه میکند، در بخشی اطمینان میدهد که روند موضوع هستهای ایران یکی، دو سال طول میکشد اما در جای دیگر که در همین کتاب آمده است، میگوید پروندهای که 18 سال در آن مخفیکاری از غرب شده است را چطور می توان یکی دوساله پایان داد.
باقری ادامه داد: روند انتخابات مسیر پیشرفتهای فنی را تشدید خواهد کرد و ما هرگز نمیگذاریم این روند به دوره گذشته رجعت کند و اگر کسی ایده جدید دارد، بیان کند که اتفاقا دانشگاه بهترین مکان برای این مساله است.
*هدف تحریم ها
باقری خاطرنشان کرد: گزارشهای سالانه آمریکا نشان میدهد، تحریمها دو هدف تغییر محاسبات رهبر ایران در بحث هسته ای و ایجاد آشوب از سوی مردم به خاطر فشار تحریمها را دنبال کرده است اما غربیها به عدم موفقیت تحریمها اذعان داشتند و برای اینکه مذاکرات هسته ای به بن بست نرسد این غربی ها بودند که موضع خود را تعدیل کردند.
معاون دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان ادامه داد: یکی از مسائلی که باعث پیشرفت مذاکرات بین ایران و 1+5 شد پیشرفت فنی فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران بود و از مذاکرات مسکو تا آلماتی که پروسه 9ماهه داشت تحولات مهمی رخ داد.
وی ادامه داد: در این تحولات از یک طرف تحریم نفتی اروپایی ها و تحریم های بانکی و مالی علیه ایران صورت گرفت و از طرفی دیگر بیانات رهبرمعظم انقلاب در 19 بهمن و راهپیمایی 22 بهمن مردم بود که غربی ها را که امیدوار بودند با فشار تحریم تغییراتی در اراده ملت ایران و محاسبات رهبری در موضع هسته ای داشته باشند را ناکام گذاشت.
باقری در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه برخی ها می گویند روند گذشته با اذن مقام معظم رهبری بوده است، اظهار داشت:
آقای روحانی در کتابش عنوان میکند قبل از آن که مذاکرات سعدآباد شکل گیرد، جزییات را با رهبری مطرح و با تعلیق غنیسازی در حد گازدهی ایشان موافقت میکنند. براساس صحبتهای آقای روحانی در این کتاب، باید پرسید که در سعدآباد چه شد؟ جالب است بدانید روحانی مدعی است قبل از توافق سعدآباد در ملاقات حضوری در رهبری جزئیات را مطرح کرده و معظمله نیز در این ملاقات در عمل فقط تعلیق گازدهی را موافقت کردند پس چرا در بیانیه سعدآباد طور دیگری عنوان شد چرا که دولت ایران داوطلبانه تصمیم گرفت همه فعالیتهای غنیسازی را براساس تعریف آژانس تعلیق کند.
ببینید این تیم سابق چه بلایی بر سر مساله هسته ای ایران آوردند تا جایی که 5 بار طی قطعنامه های مختلف ایران را محکوم کردند.
الآن هم دبیر سابق آن تیم آقای حسن روحانی برای ریاست جمهوری کاندید شده است.