به گزارش گروه بینالملل خبرگزاری تسنیم به نقل از مجلس نمایندگان، دیوید آلبرایت برای جلوگیری از فعالیتهای هستهای و موشکی ایران، کره شمالی و سوریه، افزایش تحریمها، انجام اقدامات میدانی و دستگیری افراد مرتبط با برنامههای هستهای و موشکی را به نمایندگان مجلس و دولت آمریکا پیشنهاد کرد.
ممانعت از همکاری هستهای و موشکی میان ایران، سوریه و کره شمالی دشوار است به ویژه به این دلیل که کارشناسان این کشورها به راحتی به خاک یکدیگر مسافرت کرده و اطلاعات خود را مبادله میکنند. متوقف کردن جابهجایی کالاهای ممنوعه میان ایشان نیز به همان دشواری است.
از این روی چگونه آمریکا و متحدین وی میتوانند این اتحاد شکل گرفته برای تکثیر تسلیحات هستهای شکل گرفته متوقف کرده و شانس کمک یک کشور به دیگری برای پیشبرد برنامههای مرتبط را کاهش دهند؟ برای این منظور باید روی آنچه که میتوانیم شناسایی کرده و از وقوع آن جلوگیری کنیم، متمرکز شویم ـ تحصیل موفقیت آمیز کالاهایی که برای طراحی و گسترش برنامههای هستهای این کشورها لازم است ـ به علاوه تمرکز روی افزایش فشار و انجام اقداماتی که میتواند تلاش این کشورها را در جهت گسترش تسلیحات هستهای، کُندتر سازد.
* شناسایی گذرگاههای همکاری هستهای و موشکی
شناسایی بهتر همکاری هستهای و موشکی میان ایران، کره شمالی و دیگر کشورها فرصتهایی را برای متوقف ساختن این روابط فراهم میآورد. یکی از طرق کارآمد برای شناسایی این همکاری، تمرکز روی تهیه غیر قانونی کالاهایی است که این کشورها برای استفاده مستقیم یا غیر مستقیم در برنامههای هستهای خود به دنبال آنها هستند؛ چه برای برنامههای خود یا کشور دیگر. ایران، سوریه و کره شمالی، وابسته به واردات غیر قانونی کالاهای مختلف هستند، از جمله مواد اولیه، ادوات، تکنولوژی و کالای مورد نیاز برای پیشبرد برنامههای موشکی و هستهای. ایشان نمیتوانند بخش قابل توجهی از این کالاها را تولید کنند و لذا نیازمند خرید آنها از تأمین کنندگانی هستند که در کشورهای توسعه یافته حضور دارند یا دلالان و شرکتهای تجاری که در کشورهای مرتبط با قاچاق مستقر هستند.
* وارد آوردن فشار به چین و دیگر کشورها برای اعمال شدید تحریمها
چین همچنان به عنوان یکی از کانونهای تجارت و خرید و فروش غیر قانونی و انجام این قبیل تلاشها باقی مانده است چرا که نتوانسته است قطعنامههای تحریمی شورای امنیت سازمان ملل را به طور کامل اجرا کند و سیستم نظارتی تجاری خود را پیش میبرد. اجرای هر چه کاملتر و بهتر این تحریمها در چین از فعالیت تجاری این چنین ایران و کره شمالی ممانعت میکند. به منظور ترغیب چین برای انجام اقدام علیه ایران، رئیس جمهور اوباما باید طی درخواست رسمی از چین به این کشور اعلان کند در صورت عدم اجرای کامل تحریمهای فراگیر علیه ایران در یک بازه مشخص، پیامدهای مشخصی متوجه این کشور خواهد شد. چنین نامهای صادرات برخی از کالاهای حساس آمریکایی به چین را نیازمند صدور مجوز میکند و میتواند پیامدهای اقتصادی مهم و نامطلوبی را برای چین به همراه داشته باشد. حتی تهدید به صدور چنین نامهای میتواند کافی باشد. چنین تهدیدی پیش از این در سال 2007 در مورد امارات متحده عربی به کار گرفته شد و آن را به اجرای قوانین کنترلی تجاری وادار کرد.
به منظور گسترش تحریمهای فراگیر علیه ایران و هدف قرار دادن کره شمالی و سوریه، کنگره باید با تصویب قوانین جدید کشورهای جدیدی را که از نقل و انتقالات هستهای غیر قانونی ممانعت نمیکنند، به فهرست پیشین کشورهای تحریمی اضافه کنند. انجام این کار کمک میکند احتمال راه یافتن کالاهای آمریکایی به این برنامهها کاهش یافته و دولت و کنگره را مجهز به اهرم های بیشتری میکند تا همکاری دیگر کشورها را نیز جلب کرده و از طریق ایشان خطوط پشتیبانی از برنامه هستهای و موشکی ایران و کره شمالی را قطع کنند.
* تعامل هر چه بیشتر دولتهای غربی با تولید کنندگان تکنولوژی
به منظور شناسایی بهتر فعالیتهای تجاری غیر قانونی ایران، سوریه و کره شمالی و برای متوقف ساختن تجارت احتمالی میان یکدیگر، آمریکا باید به دنبال اجرای برنامههای شناسایی و ممانعت مشترک میان دولتها و شرکتهایی باشد که ادوات حساس و با قابلت استفاده دوگانه تولید میکنند. در چنین برنامه های همکاری دولتی/ شرکتی، دولتها، شرکتها را از آخرین برنامههایی که توسط برنامههای هستهای و موشکی ایران و کره شمالی استفاده میشود و همچنین شبکههای تجارت غیر قانونی ایشان با خبر میکنند تا شرکتها را از فروش تصادفی کالاهای مذکور بازدارند. دولتها نیز اطلاعات مربوط به تراکنشهای مالی را از این شرکتها به دست میآورند که برای ارزیابیهای اطلاعاتی در مورد خریدها، فعالیتها و قاچاق تکنولوژی سودمند هستند و احتمالاً فرصتهای خوبی را برای ایجاد اختلال، انجام عملیاتهای کور کننده و دستگیری عوامل ایجاد میکنند.
اکنون تنها شمار محدودی از کشورها، از جمله انگلیس، آلمان و آمریکا به صورت فعال از این برنامههای مشارکتی استفاده میکنند که در آن دولتها به صورت منظم اطلاعاتی خود را به شراکت گذاشته و با شرکتهای داخلی و شعب خارجی ایشان در مورد طرحهای تجاری کشورهای تحریم شده، تعامل دارند.
* تأکید بر اقدامات و عملیاتهای اطلاعاتی
استفاده از روشهای اطلاعاتی کارآمد نیز یکی از طرق مهم شناسایی و مختل ساختن تجارت غیر قانونی است و مانعی جدی بر سر راه تلاشهای ایران، سوریه و کره شمالی در تبادل اطلاعات یا داشتههای هستهای به شمار میرود. افزایش حساسیت نسبت به سفرها، جاسوسی یا نفوذ در سایتهای مشکوک و انجام اقدامات مخفیانه نیز روشهای مهمی به شمار میروند. نفوذ در شبکههای تجارت غیر قانونی به ردیابی یا نابودی کالاهای مربوطه منجر میشود به طوری که آنها را غیر قابل استفاده کرده یا به بخشهای دیگر سیستم خسارت وارد میکند. همچنین نفوذ سایبری و جاسوسی از طریق ادوات و نرم افزارهای کامپیوتری نیز روشهای مناسبی به شمار میروند. دولت باید انجام این اقدامات را گسترش دهد.
فشار ما بر ایران، کره شمالی و سوریه تا زمانی که ایشان دست از برنامههای هستهای خود بکشند باید ادامه پیدا کند. تلاشهای آمریکا برای افزایش تحریمها علاوه بر فعالیتهای تحمیلی، برای متقاعد کردن این کشورها در تغییر رویه تصمیمگیری خود، بسیار سودمند هستند.
همانطور که پیش از این ذکر شد، متقاعد کردن کشورهای کاهل در اجرای تحریمهای سازمان ملل و نظارتهای تجاری به منظور جلوگیری از قاچاق هستهای و موشکی ایران و کره شمالی بسیار حیاتی است و دسترسی ایشان را به کالاهای مورد نیاز کاهش میدهد. آمریکا باید تلاشهای خود را در شورای امنیت افزایش دهد تا قطعنامهای را برای افزایش فشار بر کشورهای کاهل در اجرای تحریمها، تصویب کند.
* کاهش دسترسی کره شمالی به بازار جهانی با استفاده از الگوی تحریمی علیه ایران
جلوگیری از جریان یافتن پولی که برای پرداخت بهای کالاهای مرتبط با امور هستهای و موشکی صورت میگیرند، بخش دیگری از این تلاشها است. تحریمهای مالی یکجانبه آمریکا در مورد ایران بسیار گسترده است و دسترسی آن را به سیستم مالی بینالمللی کاهش میدهد. تشویق شرکای آمریکا برای اجرای این اقدام در دیگر قطبهای مالی بینالمللی عمده، مثمر ثمر خواهد بود. آمریکا در مورد تلاشهای مالی کره شمالی و کاهش دسترسی مالی بینالمللی آن، کار چندانی صورت نداده است. دولت باید گروه ویژهای با موضوع مبارزه با پولشویی کره شمالی تعیین کند. انجام این کار به آمریکا این امکان را میدهد تا به طریق بهتری تعاملات تجاری کره شمالی را که مرتبط به تکثیر تسلیحات هستهای است کاهش دهد و دسترسی آن را به سیستم مالی بینالمللی کاهش میدهد. اگر کره شمالی اقدام جدی در جهت محدود کردن یا بازگست از پروژههای هستهای خود ترتیب نداد، دولت باید در آینده این گروه را برای مقابله با تلاشهای مالی غیر قانونی کره تشکیل دهد.
* انجام عملیاتهای میدانی و دستگیری افراد مرتبط با برنامههای هستهای و موشکی
در بخش اجرایی، افزایش بازداشتها و تعقیبهای قانونی قاچاقچیان موشکی و هستهای، در به تأخیر انداختن یا مختل ساختن عملیاتهای تراکنش غیرقانونی کارآمد است و به صورت مؤثری شبکههای غیرقانونی ایران و کره شمالی را از کار میاندازد. آمریکا در انجام این قبیل اقدامات و اعلام جرم علیه ایرانیان پیشتاز است و باید انجام این قبیل اقدامات را افزایش داده و دیگر کشورها را به انجام آنها تشویق کند. مجازاتهای سنگینتری برای این قبیل افراد توسط آمریکا در جلوگیری و ایجاد اختلال در عملیاتهای غیر قانونی این کشورها کارآمدتر است.
عملیاتهای گاز انبری در دستگیری و متوقف ساختن قاچاقچیان کوچک و بزرگ ایرانی کارآمد بوده است و باید گسترش یافته و به صورت فعالتری علیه قاچاقچیان کره شمالی به کار گرفته شود که در مرزهای داخل چین به راحتی فعالیت میکنند. آمریکا باید کشورهای شریک خود را قانع کند تا با انجام این قبیل عملیاتها مانع افرادی شوند که میکوشند کالاهای مذکور را تحصیل کنند، قاچاقچیان را از بین ببرند و شدت عمل خود را در مقابله با این قبیل اقدامات اعلان کنند. برای مثال باید به چین و هنگکنگ فشار وارد شود تا به انجام عملیاتهای دستگیری علیه ایرانیها و کره شمالیها مبادرت ورزند.
در مورد سوریه، تحریمها و فشار، به علاوه فعالیتهای تحمیلی، باید به کار گرفته شود، اما تهدید هستهای و موشکی سوری اکنون در بیثباتی داخلی آن ریشه دوانده است. لذا آمریکا باید به دنبال راهحلهایی باشد که دسترسی سوریه به تسلیحات هستهای را غیر ممکن ساخته و امکان هرگونه دسترسی به این تسلیحات را غیر ممکن سازد. دولت آمریکا و متحدین وی، با مشارکت آژانس بینالمللی انرژی اتمی، باید با دقت بسیار رویدادها را در پایگاههای هستهای مشکوک در سوریه زیر نظر بگیرند و در صورت امکان عملی یا عقلی، با شورشیان سوری وارد مذاکره شوند تا در نزدیکی این مناطق فعالیت کنند و از این طریق معلوم کنند ادوات هستهای حساس در این پایگاهها وجود دارد یا خیر. اگر چنین ادواتی وجود داشته باشند، ایشان باید به داخل پایگاهها دسترسی یافته و تلاشی بینالمللی را ترتیب دهند تا این ادوات از دسترس سوریه خارج شوند. به عنوان بخشی از یک هدف پسا منازعهای و بلند مدتتر آمریکا باید با همکاری شورای امنیت قطعنامهای را صادر کند که مکانیسم و مجوز لازم برای بررسی، کاوش و حذف تسلیحات کشتار جمعی در سوریه را فراهم آورده و به هرگونه تهدیدی خاتمه دهد.
از آنجا که به دنبال مذاکراتی گسترده برای یافتن راهحلی بلند مدت برای مسئله ایران و کره شمالی و پایان دادن به منازعه سوریه هستیم، باید همزمان رویکردی عملگرایانه اتخاذ کرده و برای شناسایی و ممانعت از توسعه توامندیهای هستهای و موشکی این کشورها، فشارها را افزایش داده و مانع گسترش آنها در منطقه شویم. اقداماتی که در جهت منع گسترش تسلیحات هستهای در حال حاضر انجام میشود یا در آینده قرار است صورت گیرد نباید به بهانه اینکه مذاکرات به جریان افتاده یا در جریان است یا به این دلیل که ایران یا کره شمالی اندک مصالحهای کردهاند، متوقف شوند. این اقدامات تنها در صورتی که اهداف مربوط به منع گسترش تسلیحات هستهای و خلع سلاح هستهای به ثمر نشست، کاهش یابند. دولت و کنگره باید با همکاری هم این پیشنهادات را به کار ببندند تا اهداف مذکور میسر گردند.